Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünce “Ders Dışı Eğitim Çalışmalarına Dair Esaslar” konulu 2010/49 nolu genelgesi ders dışı eğitim çalışmalarını düzenleyici kapsamda hala yürürlükte olduğu için bütün işlemler buna göre yapılmaktadır. Bu yönetmeliği incelediğimizde dersimizle ilgili ders dışı faaliyetler için önemli bir yol haritasını öğrenmiş olacağız.
Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın “Ders dışı eğitim çalışmaları? başlıklı 17. maddesinde şu hükme yer verilmiştir. ?(1)
- Ders dışı izcilik, beden eğitimi ve spor çalışmaları, halk oyunları ve güzel sanatlarla ilgili dallar ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) koordinesinde ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine yönelik olarak yürütülen bilim olimpiyatları ve proje çalışmaları kapsamında fiilen çalışma yaptıran öğretmenlere; aylık karşılığı ders, ek ders ve hazırlık ve planlama görevi saati sayısına bakılmaksızın, her bir saat çalışma karşılığında gündüz ücreti üzerinden, haftada azami 6 saati geçmemek üzere, her bir ders saati başına 1 saat ek ders ücreti ödenir.
- Ancak, bir ders yılında bu kapsamda ödenecek toplam ek ders saati sayısı, okulun bir ders yılındaki toplam ders saati sayısının %5 ‘ini geçemez. Bu etkinliklerde görev alacak öğretmenlerde aranacak nitelikler, her bir etkinlik için aranılacak en az öğrenci sayısı ile benzeri diğer hususlar Bakanlıkça belirlenir. Etkinlik programları okul müdürlüklerince
hazırlanır ve milli eğitim müdürlüklerince onaylanır. - (2) Vekaleten atananlar dahil yöneticilere, bu madde kapsamında ek ders görevi verilmez.?
Bu hükümle, öğrencilerin boş zamanlarının değerlendirilmesinde ders dışında yapılacak eğitim çalışmaları; izcilik, beden eğitimi ve spor çalışmaları, halk oyunları ve “güzel sanatlar ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) koordinesinde ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine yönelik olarak yürütülen bilim olimpiyatları ve proje çalışmaları olarak belirlenmiştir. - Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünce ?Ders Dışı Eğitim Çalışmalarına Dair Esaslar? konulu 2010/49 sayılı genelgeyle, Bu etkinliklerin yürütülmesinde görev alacak öğretmenler ve her bir etkinliğe katılacak en az öğrenci sayısı ile benzeri diğer hususlar belirlenmiştir.
- Etkinliklerinin neler olduğunu kim belirler, nasıl onay alınır? Eğitim Kurumu müdürlükleri, okullarında yürütülecek ders dışı eğitim çalışmalarının hangi tür çalışmalar olacağını ders yılı içerisinde saptar.
- Etkinliklerin yürütülmesinde esas olacak programı hazırlanarak ve il/ilçe milli eğitim müdürlüklerince onaylanmasından sonra yürürlüğe konur. Ayrıca; Ders dışı eğitim çalışmaları kapsamında ne tür etkinlikler yürütüleceği; “Ders Dışı Eğitim Çalışmalarına Dair Esaslar”da konu başlıkları belirlenen alanlar içerisinde kalmak kaydıyla, yürütülecek etkinliğin öğrencilerin eğitimine sağlayacağı katkı, alan dışındaki öğretmenlerin çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarından almış oldukları belgeli eğitimlerinin bu etkinlikleri yürütmelerinde yeterli olup olmadığı ile etkinliklerin öğretmenlerin ilgili müfredatı kapsamında yürütmek durumunda oldukları asli görevleri arasında bulunmaması gibi hususların tümü birlikte göz önüne alınarak, eğitim-öğretimin doğrudan uygulayıcısı olan okul müdürlüklerinin teklifi üzerine ilçelerde ilçe milli eğitim müdürlükleri, illerde ise il milli eğitim müdürlüklerinin takdirinde bulunmaktadır.
Etkinlikler Karşılığında Öğretmenlere ne kadar ücret ödenecektir?
1-Ders dışı eğitim çalışmalarını yürüten öğretmenlere bu çalışmaları karşılığında ödenecek ek ders ücreti, haftada 6 saattir.
2-Çalışma programları, il veya ilçe milli eğitim müdürlüklerince onaylanmadan yürürlüğe konulmayacaktır.
3-Ödemelerde gündüz öğretimi için öngörülen ücret esas alınacaktır.
4-Hiçbir şekilde çalışma programının yürürlüğe konulmasından önce ve programda gösterilen toplam çalışma saatinin üstünde ödeme yapılmayacaktır.
5-Etkinliğin durdurulması halinde Durdurulduğu tarihten itibaren o etkinlik kapsamında ek ders ücreti ödenmeyecektir.
6-Ders dışı eğitim çalışmalarına ilişkin ek ders ücreti bu kapsamda fiilen yapılan çalışmaya bağlı olarak ödeneceğinden, fiilen çalışma yapılmayan dönemler için öğretmenlere bu kapsamda ek ders ücreti ödenmeyecektir.
7-Öğretmenlere ek ders ücreti ödemesi yapılırken, haftada 6 saati geçmemek üzere fiilen çalışma yapılan saat sayısı esas alınacaktır.
Etkinlik yapılacak ders saatinin süresi ne kadardır?
Öğretmenlere ödenecek birim ek ders ücretinin belirlenmesinde, etkinliğin yürütüldüğü eğitim kurumunda uygulanmakta olan ders saati süresi esas alınacaktır.
Etkinlikler ne kadar süreyle kısıtlanmıştır?
Ders dışı eğitim çalışmaları okulda bir ders yılında okutulacak toplam ders saati
sayısının %6’sini geçemeyecektir.
Okulun bir ders yılındaki toplam ders saati nasıl hesaplanır?
Okulun bir ders yılındaki toplam ders saatinin hesaplanmasında, dersler yönüyle herhangi bir sınırlandırma yapılmayacak, o okuldaki her sınıf ve şubede ders programına göre ders yılı içerisinde okutulması gereken tüm derslerin ders saati süreleri toplamı dikkate alınacaktır.
Bu süre, her bir ders dışı etkinlik için ayrı ayrı değil, o okulda bu kapsamda yapılacak etkinlikler için kullanılabilecek toplam ders saati süresi olacaktır. Bu bakımdan, her bir etkinliğin ders saati cinsinden ne kadar bir süreyi kapsayacağı çalışma programlarında gösterilecektir.
Örneğin; on altı sınıflı ve her sınıfı iki şubeden oluşan bir ilköğretim okulunda
tüm derslerden her şubede haftada otuz saat ders okutulduğu varsayıldığında,
otuz iki hafta sürecek bir ders yılında o okulda 16x2x30x32=30720 saat ders
okutulacaktır.
Bunun %5’i olan 1536 ders saati, ders dışı eğitim çalışmaları için azami olarak kullanabilecek ve bu kapsamda görev alacak öğretmenlerin tamamı için en fazla bu miktarda ek ders ücreti ödenebilecektir.
Hesaplanan toplam ders saati, etkinliklerin her biri için mi tamamı için mi uygulanır?
Hesaplanan toplam ders saati her bir ders dışı etkinlik için ayrı ayrı değil, o okulda bu kapsamda yapılacak etkinlikler için kullanılabilecek toplam ders saati süresi olacaktır. Bu bakımdan, her bir etkinliğin ders saati cinsinden ne kadar bir süreyi kapsayacağı çalışma programlarında gösterilecektir.
Etkinlikler nelerdir?
Öğrencilerin boş zamanlarının değerlendirilmesinde ders dışında yapılacak
eğitim çalışmaları şunlardır:
A-İzcilik
B-Beden eğitimi ve spor çalışmaları
a) Futbol
b) Hentbol
c) Basketbol
ç) Voleybol
d) Atletizm
e) Güreş
f) Badminton
g) Kros
ğ) Judo
h) Karate
ı) Tekvando
i) Tenis-Masa Tenisi
j) Jimnastik
k) Yüzme
l) Satranç
m) Boks
n) Eskrim
o) Kayak
ö) Oryantiring
C-Halk oyunları
D-Güzel sanatlar
a) Plastik Sanatlar
1) Resim
2) Heykel
3) Mimari
b) Fonetik Sanatlar
1) Müzik
2) Edebiyat
c) Dramatik Sanatlar
1) Tiyatro
2) Opera
3) Bale
4) Drama
5) Sinema
ç) Havacılık
1) Model Uçak
2) Model Roket
3) R/C Model Uçak
E-Bilim Olimpiyatları ve Proje Çalışmaları
Etkinliklerde görev alacak öğretmenlerde aranacak nitelikler nelerdir?
İzcilik: Milli Eğitim Bakanlığınca verilmiş “İzci Liderliği Sertifikası” bulunan öğretmenler tarafından yürütülür.
Beden Eğitimi ve Spor Çalışmaları: Beden eğitimi öğretmenleri tarafından yürütülür. Beden eğitimi öğretmeni bulunmaması veya yetersiz olması halinde, yan alanı beden eğitimi olan veya yürütülecek etkinlikle ilgili olarak; kamu kurum ve kuruluşlarınca düzenlenen kurslara katılarak belge alan ya da ulusal veya uluslar arası düzeydeki yarışmalara sporcu, antrenör, hakem olarak katıldıklarını belgelendiren diğer alan öğretmenleri tarafından da yürütülebilir.
Halk Oyunları: Türk halk oyunları öğretmenleri tarafından yürütür. Türk halk oyunları öğretmeni bulunmaması veya yetersiz olması halinde, yan alanı halk oyunları olan veya bu alanda beceri, deneyim ve çalışmaları bulunan ve bu durumunu belgelendiren diğer alan öğretmenleri tarafından da yürütülebilir.
Güzel Sanatlar: Alanın öğretmenleri tarafından yürütülür. Alanın öğretmeni
bulunmaması veya yetersiz olması halinde, yan alanı yürütülecek etkinliğe
uygun olan ya da ilgili alanda beceri, deneyim ve çalışmaları bulunan ve bu
durumunu belgelendiren diğer alan öğretmenleri tarafından da yürütülebilir.
Havacılık: Türk Hava Kurumunca düzenlenen kurslara katılarak “Rehber
Öğretmen Sertifikası” alan öğretmenler tarafından yürütülür.
Bilim Olimpiyatları ve Proje Çalışmaları: İlgili alan öğretmenleri tarafından
yürütülür.
Etkinlikler durdurulabilir mi?
Aşağıdaki hallerde etkinlikler durdurulur.
1.Öğrenci sayısının grup oluşturmak için öngörülen asgari sayının altına düşmesi.
2.Etkinliklerin amacı dışına çıkması.
3.Etkinlikten beklenen amaçlara ulaşılmasının mümkün olamayacağının saptanması.
Bir Etkinlik Grubu İçin Kaç Öğretmen Görevlendirilebilir?
Aynı grup için yürütülen etkinlikte birden fazla öğretmene ek ders görevi verilmeyecektir.
Örnek:12 kişiden oluşan bir izci etkinlik grubu için sadece bir öğretmen görevlendirilir.
Birden Fazla Olan Aynı Etkinlik İçin Kaç Öğretmen Görevlendirilebilir? Okulda bir ders yılında okutulacak toplam ders saati sayısının %5’ini geçmemesi şartıyla oluşturulan her gruba bir öğretmen görevlendirilebilir.
Örnek: Oluşturulan her 12 kişilik 3 izci grubuna 3 öğretmen görevlendirilir. Etkinlikler de kimler görev alamaz?
1-Eğitim Kurum müdürü
2-Müdür başyardımcısı
3-Müdür yardımcıları
Vekaleten atansalar dahi hiçbir şekilde ek ders görevi verilmeyecek ve ek ders
ücreti ödenmeyecektir.
Etkinliğe katılacak en az öğrenci sayıları ne kadardır?
Etkinlik Alanı En Az Öğrenci Sayısı
İzcilik 12
Beden Eğitimi Ve Spor Çalışmaları
a) Futbol 18
b) Hentbol 14
c) Basketbol 12
ç) Voleybol 12
d) Atletizm 12
e) Güreş 10
f) Badminton 8
g) Kros 8
ğ) Judo 7
h) Karate 7
ı) Tekvando 7
i) Masa Tenisi 6
j) Jimnastik 6
k) Yüzme 6
l) Satranç 6
m) Boks 6
n) Eskrim 6
o) Kayak 6
ö) Oryantiring 6
Halk Oyunları 12
Güzel Sanatlar
a) Plastik Sanatlar
1) Resim
2) Heykel
3) Mimari
b) Fonetik Sanatlar
1) Müzik
2) Edebiyat
c) Dramatik Sanatlar
1) Tiyatro 8
2) Opera
3) Bale
4) Drama
5) Sinema
ç) Havacılık (**)
1) Model Uçak
2) Model Roket
3) R/C Model Uçak 8
Bilim Olimpiyatları Ve Proje Çalışmaları (*) (***)
En az öğrenci sayısı, oluşturulacak grup veya çalışma konusuna göre okul müdürlüklerince
belirlenir.
Açıklama:
?(*) En az öğrenci sayısı, oluşturulacak grup veya çalışma konusuna göre okul müdürlüklerince belirlenir.
(**) Etkinlik programı, Türk Hava Kurumu ile koordineli olarak etkinliğin yürütüleceği okul müdürlükleri tarafından hazırlanır.
(***) Tübitak koordinesinde ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine yönelik olarak yürütülür.
Ders dışı eğitim çalışmaları kapsamındaki herhangi bir etkinlik alanında en az öğrenci sayısı dikkate alınarak oluşturulabilen grup sayısına göre etkinliği yürütecek nitelikteki öğretmen sayısının daha fazla olması halinde, bu etkinliğin hangi öğretmen veya öğretmenler tarafından yürütüleceği ilgili okulun öğretmenler kurulunca belirlenir.?
Teknoloji ve Tasarım Öğretmenleri Egzersiz Açabilir mi?
Öncelikle egzersiz açmak için herhangi bir branş sınırlaması bulunmamaktadır. Burada esas olan 3 kural geçerli;
- Doğrudan dersin uzmanlık alanı olan durumlarda diplomanın ders dışı egzersiz için yeterli olması durumudur. Örnek vermek gerekirse Futbol, Voleybol gibi alanlarda Beden Eğitimi öğretmenleri doğrudan belgeleri hazırlayarak egzersiz açabilirler.
- Diplomanın yeterli olmadığı özel alanlarda Sertifika ibraz ederek faaliyetin başlatılması. Örnek vermek gerekirse ; Model Uçak alanında çalışma yapmak istediğinizde THK tarafından verilen Model Uçak Eğitmen Sertifikasına sahip olmanız gerekmektedir.
- Tübitak Çalışmaları ile ilgili egzersiz açmak için okulun başvurusu kabul edilmiş Tübitak Sergi başvurusunun olması durumunda egzersiz açılması. Aslında burada projenin onay almış olması Yönetmelikte net olarak açıklanmamıştır. Tübitak Çalışmaları için genelde okula gönderilen yazılara göre hareket etmek gerekiyor.
Bütün bu maddelere baktığımızda doğrudan Teknoloji ve Tasarım olarak egzersiz açılması mümkün değildir. Bu durum sanırım 2010 yılında yayınlanan genelgenin güncellenmesi sağlanana kadar çözülecek gibi durmuyor.
