Plastik Nedir?
Plastik, geniş ve gittikçe artan sayıda uygulamada kullanılan birçok sentetik ya da yarı sentetik malzemeyi tanımlayan genel bir terimdir.
Gözün alabildiği her yerde plastik vardır. Plastikleri; yaşamımızı daha temiz, kolay, güvenli ve eğlenceli kılabilmek için kullanırız. Giydiğimiz kıyafetlerden tutun da yaşadığımız evlerden, kullandığımız otomobillere kadar her yerde plastikleri görürüz. Oynadığımız oyuncaklarda, seyrettiğimiz televizyonlarda, kullandığımız bilgisayarlarda ve dinlediğimiz CD’lerde plastikler bulunur. Her gün kullandığınız diş fırçasında bile plastik vardır.
Plastikler, tıpkı ahşap, kağıt veya yün gibi organiktir. Plastik üretiminde kullanılan selülöz, kömür, doğal gaz, tuz ve tabii ki ham petrol gibi hammaddeler doğal ürünlerdir. Plastikler, günümüzün ihtiyaçları ile çevreye dair kaygılar arasındaki dengenin sağlanmasını mümkün kıldığı için bugünün ve yarının tercih edilen malzemesidir.
“Plastik” terimi, Yunanca’da döküme uygun anlamındaki “plastikos” ve dökme anlamındaki “plastos” kelimesinden türetilmiştir. Malzemenin üretim sırasında dövülebilirliği veya yoğrulabilirliği sayesinde dökülmesine, basılmasına yahut film, lif, tabak, tüp, şişe, kutu ve daha birçok şekle sokulabilmesine yapılan bir göndermedir.
İki yaygın plastik malzeme kategorisi bulunur; termoplastikler ve termosetler. Termoplastikler ısıtılarak yeni ürünler elde edilebilir. Daha sonra bu bitmiş ürünler tekrar ısıtıldığında plastik yumuşayacak ve tekrar eriyik hale gelecektir. Eritildikten sonra termoset plastiklere de şekil verilebilir. Ancak sıvı haldeyken bir şekle kavuştuktan sonra katı durumda kalırlar ve termoplastikler gibi yeniden eritilemezler.
Plastik Tarihçesi
İnsanoğlu ilk zamanlardan beri doğal ürünlerde bulunmayan yararlar sağlayacak malzemeler geliştirmek için çok çabalamıştır. Plastik malzemelerin gelişimi plastiğin özelliklerine sahip doğal malzemelerin (sakız, şellak gibi) kullanımıyla başlamış ve ardından (kauçuk, nitroselülöz, kolajen, galalit gibi) kimyasal olarak değiştirilmiş doğal malzemelerin gelişimiyle devam etmiştir. Son olarak da bundan 100 yıl önce modern plastikler olarak tanıdığımız tamamen sentetik malzemeler geliştirilmeye başlamıştır. Bunun muhtemelen ilk örneği Alexander Parkes’ın 1855’te icat ettiği, bugün selüloid olarak bildiğimiz ancak parkesin adını verdiği maddedir. Polivinil klorür (PVC) ilk olarak 1838-1872 yılları arasında polimerleştirilmiştir ve Leo Baekeland’ın 1907 yılında ilk gerçek sentetik, seri üretim plastiği yani bakalit maddesini yaratmasıyla önemli bir dönüm noktası yaşanmıştır.
